original owner update 2025 : आजच्या डिजिटल युगात जमीन व्यवहार करताना जमिनीचा संपूर्ण इतिहास जाणून घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. कोणतीही जमीन खरेदी-विक्री करण्यापूर्वी तिचे सातबारा उतारे, फेरफार नोंदी आणि खाते उतारे तपासणे आवश्यक असते. पूर्वी ही प्रक्रिया वेळखाऊ आणि कागदपत्रांवर आधारित होती, पण आता महाराष्ट्र शासनाने ती ऑनलाइन उपलब्ध करून दिली आहे.
भूमि अभिलेखांचे महत्त्व
जमिनीच्या कागदपत्रांची पडताळणी केल्याने संभाव्य कायदेशीर अडचणी टाळता येतात. यामध्ये मुख्यतः खालील तीन प्रकारची कागदपत्रे तपासली जातात:
- सातबारा उतारा (7/12 उतारा) – जमिनीच्या क्षेत्रफळ, मालकी हक्क, पीक माहिती आणि कर्जाची नोंद असते.
- फेरफार नोंदी (8A) – जमिनीच्या मालकीमध्ये झालेले बदल, वारसाहक्क, विभाजन, विक्री यांची माहिती असते.
- खाते उतारा – जमीन मालकाच्या नावावर असलेल्या सर्व जमिनींची संपूर्ण माहिती मिळते.
पूर्वी ही माहिती मिळवण्यासाठी तहसील कार्यालय किंवा भूमि अभिलेख विभागात जावे लागे. आता महाराष्ट्र शासनाने ई-अभिलेख प्रणाली सुरू केल्यामुळे ही प्रक्रिया अधिक सुलभ आणि जलद झाली आहे.
ऑनलाइन सातबारा, फेरफार आणि खाते उतारे कसे पहावेत?
आवश्यक साधने:
- स्मार्टफोन / संगणक
- इंटरनेट कनेक्शन
- डेबिट/क्रेडिट कार्ड किंवा UPI पेमेंट सुविधा
प्रक्रिया:
1. अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या
महाराष्ट्र शासनाच्या भूमि अभिलेख विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या:
bhulekh.mahabhumi.gov.in
2. नवीन खाते नोंदणी करा
- “नवीन नोंदणी” वर क्लिक करा.
- आवश्यक माहिती भरा (नाव, मोबाइल नंबर, ईमेल, पासवर्ड इ.)
- मोबाइलवर OTP येईल, तो प्रविष्ट करा आणि खात्याची नोंदणी पूर्ण करा.
3. लॉगिन करा
- युजरनेम आणि पासवर्ड टाकून लॉगिन करा.
- किंवा OTP वापरून लॉगिन करा.
4. खाते रिचार्ज करा (शुल्क भरावे लागू शकते)
- काही ऐतिहासिक दस्तऐवज पाहण्यासाठी शुल्क असते.
- “वॉलेट रिचार्ज” पर्याय निवडून डेबिट/क्रेडिट कार्ड, UPI किंवा नेट बँकिंगद्वारे पैसे भरा.
5. आवश्यक दस्तऐवज निवडा
- सातबारा उतारा
- फेरफार नोंदी
- खाते उतारा
- गाव नमुना 8A
- इतर अभिलेख
6. जिल्हा, तालुका आणि गाव निवडा
- ड्रॉपडाऊन यादीतून जिल्हा, तालुका आणि गावाचे नाव निवडा.
7. गट क्रमांक / सर्वे नंबर टाका
- तुम्हाला पाहायच्या जमिनीचा गट नंबर, सर्वे नंबर किंवा खाते नंबर प्रविष्ट करा.
8. कालावधी निवडा (१८८० पासूनचे रेकॉर्ड पाहण्यासाठी)
- ऐतिहासिक दस्तऐवज पाहण्यासाठी “Historical Records” पर्याय निवडा.
- वर्ष निवडताना सुरुवातीचे वर्ष १८८० निवडा.
9. “शोधा” बटणावर क्लिक करा
- दिलेल्या माहितीच्या आधारावर तुमच्या समोर दस्तऐवज येतील.
10. दस्तऐवज पहा आणि डाउनलोड करा
- आवश्यक दस्तऐवज उघडा आणि तपासा.
- गरज असल्यास डाउनलोड किंवा प्रिंट घ्या.
जुन्या रेकॉर्डसाठी शुल्क किती आहे?
- दस्तऐवजाच्या कालावधी आणि प्रकारानुसार ₹२० ते ₹१०० शुल्क आकारले जाते.
- हे शुल्क ऑनलाइन भरून तुम्ही आवश्यक कागदपत्रे पाहू शकता.
महत्त्वाच्या सूचना
✅ अचूक माहिती द्या – जिल्हा, तालुका, गाव, गट नंबर व्यवस्थित भरा.
✅ इंटरनेट कनेक्शन सुरळीत ठेवा – मोठे दस्तऐवज उघडताना वेळ लागू शकतो.
✅ लॉगिन माहिती जतन करा – युजरनेम आणि पासवर्ड सुरक्षित ठेवा.
✅ वेबसाइट वेळोवेळी अपडेट होते – काही वेळा तांत्रिक कारणांमुळे थांबावे लागू शकते.
✅ समस्या आल्यास हेल्पलाईनवर संपर्क करा.
ऑनलाइन सुविधा वापरण्याचे फायदे
✔ वेळेची बचत – तहसील कार्यालयात जाण्याची गरज नाही.
✔ सहज उपलब्धता – घरबसल्या कधीही माहिती मिळू शकते.
✔ पारदर्शकता वाढते – जमीन व्यवहार अधिक सुरक्षित होतो.
✔ डिजिटल सुरक्षा – कागदपत्र हरवण्याचा धोका राहत नाही.
महाराष्ट्र शासनाच्या ई-अभिलेख प्रणालीमुळे आता जमिनीच्या कागदपत्रांची माहिती घरबसल्या मिळवणे सोपे झाले आहे. या सुविधेचा वापर करून योग्य माहिती मिळवा आणि सुरक्षित जमीन व्यवहार करा!